3-first-program.md

პირველი პროგრამა

მოდი პირველი პროგრამა დავწეროთ, ამისათვის უკვე თითქმის ყველაფერი იცი. წარმოიდგინე რომ კარელი სურათზე მოცემულ სამყაროში ცხოვრობს შენი მიზანია დაწერო პროგრამა, რომლის გაშვების შემდეგაც კარელი აიღებს (2,1) კოორდინატებზე არსებულ ბრილიანტს და დადებს (4,2) კოორდინატებზე, თვითონ კი მივა (5,2) კოორდინატებზე და დაამთავრებს მუშაობას. პროგრამის დასრულების შემდეგ სამყარო ასე უნდა გამოიყურებოდეს:

ალბათ გასაგებია, რომ ამის შესრულება შეიძლება შემდეგი ბრძანებების მიმდევრობით

move
pickBeeper
turnLeft
move
turnLeft
turnLeft
turnLeft
move
move
putBeeper
move

ეს ჯერ არ არის პროგრამა. ეს არის ადამიანისთვის გასაგებ ენაზე დაწერილი ინსტრუქცია, რომელიც ამოცანას ჭრის. ამას სხვაგვარად ალგორითმი ჰქვია. ცხადია, იმისათვის, რომ ამოცანა გადაჭრა ალგორითმი უნდა იცოდე, თუმცა ეს საკმარისი არ არის. პროგრამა კარელისთვის გასაგებ ენაზე უნდა ეწეროს ამისათვის თითოეული ბრძანება უნდა გადავაკეთოთ მეთოდად, ანუ ბრძანებებს მივუმატოთ ();. მივიღებთ

move();
pickBeeper();
turnLeft();
move();
turnLeft();
turnLeft();
turnLeft();
move();
move();
putBeeper();
move();

ესეც არ არის გამართული პროგრამა. იმისათვის, რომ კარელმა ეს მეთოდები შეასრულოს მან უნდა იცოდეს საიდან უნდა დაიწყოს მეთოდების შესრულება. ამისათვის არსებობს სპეციალური run მეთოდი. ის არის პროგრამის დასაწყისი. ყველა პროგრამა run მეთოდით იწყება. იგი შემდეგნაირად გამოიყურება

public void run() {
    move();
    pickBeeper();
    turnLeft();
    move();
    turnLeft();
    turnLeft();
    turnLeft();
    move();
    move();
    putBeeper();
    move();
}

ყურადღება მიაქციეთ გახსნილ და დახურულ ფიგურულ ფრჩხილებს, ისინი აღნიშნავენ run მეთოდის დასაწყისს და ბოლოს. იმისათვის, რომ ადამიანისთვის მარტივი დასანახი იყოს თუ რა მეთოდებია run-ის შიგნით, თითოეული მეთოდი შეწეულია tab-ით. tab-ებს და სხვა "თეთრ სიმბოლოებს"(space, enter, ...) არანაირი დატვირთვა არ აქვს და პროგრამის მიმდინარეობას არ ცვლის. მათ იყენებენ მხოლოდ იმისათვის, რომ ადამიანისთვის იყოს კოდი მარტივად დასანახი და გასაგები. თუ რას ნიშნავს public void შეგვიძლია ამ ეტაპზე დავიკიდოთ.

აი მიუთითე საიდან დაიწყოს კარელმა ბრძანებების შესრულება, მაგრამ ეს ჯერ ისევ არ არის გამართული პროგრამა. ჯერ პროგრამაში არსად გიხსენებია კარელი. სადღაც ხომ უნდა თქვა, რომ კარელის მოძრაობას აპირებ. ამისათვის უნდა შექმნა კლასი რომელიც Karel-ს "ავრცობს".

public class FirstProgram extends Karel {
    public void run() {
        move();
        pickBeeper();
        turnLeft();
        move();
        turnLeft();
        turnLeft();
        turnLeft();
        move();
        move();
        putBeeper();
        move();
    }
}

ამ კოდში FirstProgram არის შენი პროგრამის სახელი. ისევ მიაქციე ყურადღბა გახსნილ და დახურულ ფიგურულ ფრჩხილს. run მეთოდი კლასის შიგნით უნდა იყოს.

public class FirstProgram extends Karel {
    ...
}

კოდის ეს ნაწილი აღნიშნავს იმას, რომ შენ კარელის მოძრაობის სურვილი გაქვს. FirstProgram შენი პროგრამის სახელია. ამის შემდეგ უკვე შეგიძლია თავისუფლად გამოიყენო მეთოდები move(), pickBeeper() და ა.შ.

ეს კოდი ჯერ კიდევ არ არის საბოლოო ვერსია. რადგან შენ ჯერ კიდევ არ მიგითითებია Karel-ს რომ იყენებ, სადაური კარელია? ვინ შექმნა? საიდან მოვიდა? ამისათვის უნდა დაწერო შემდეგი კოდი

import stanford.karel.*;

სულ ეს არის. როგორც იქნა პირველი პროგრამა დავწერეთ! საბოლოო კოდი შემდეგნაირად გამოიყურება

import stanford.karel.*;

public class FirstProgram extends Karel {
    public void run() {
        move();
        pickBeeper();
        turnLeft();
        move();
        turnLeft();
        turnLeft();
        turnLeft();
        move();
        move();
        putBeeper();
        move();
    }
}

აბა გაუშვი და შეამოწმე. ამისათვის კარელის პორექტში შექმენი FirstProgram.java(გაითვალისწინე, რომ ფაილის სახელი და პროგრამის სახელი ერთიდაიგივე უნდა იყოს). ჩააკოპირე ეს კოდი ამ ფაილში, შემდეგ კი დააკლიკე პროგრამის გაშვების ღილაკს

მარცხენა ღილაკი ბოლოს გაშვებულ პროგრამას გაუშვებს, მარჯვენა ღილაკი კი პროგრამის არჩევის საშუალებას მოგცემთ.

გაეშვა? მუშაობს? ყოჩაღ! შენ უკვე პროგრამისტი ხარ!

კონკრეტულად რას ნიშნავს public, class, extends, void, import ამ ეტაპზე დაიკიდე. ამ საკითხებს კიდევ მივუბრუნდებით. მნიშვნელოვანი რაც არის და რაც უნდა დაიმახსოვრო არის შემდეგი კოდი:

import stanford.karel.*;

public class NameYourProgram extends Karel {
    public void run() {
        ...
    }
}

ეს არის საწყისი პროგრამის შაბლონი. ფაილის სახელი უნდა ემთხვეოდეს შენი პროგრამის სახელს(ამ მაგალითში შენი პროგრამის სახელია NameYourProgram). კოდი უნდა დაწერო run მეთოდის შიგნით.

ალგორითმი

მოდი გავიმეოროთ, რა არის ალგორითმი? ალგორითმი არის ამოცანის გადაჭრისთვის საჭირო ინსტრუქციების მიმდევრობა, რომელიც ადამიანისთვის გასაგებ ენაზეა დაწერილი. იმისათვის, რომ ალგორითმიდან გამართული და მუშა პროგრამა მიიღო კოდის დაწერა მოგიწევს.

არსებობს კარგი და ცუდი ალგორითმები. აქ გარჩეული ამოცანის გადაჭრა შეგვეძლო განსხვავებული ალგორითმითაც. მაგალითად სანამ ბრილიანტს აიღებს, კარელმა შეიძლება მთელი სამყარო შემოიაროს, მხოლოდ შემდეგ აიღოს ბრილიანტი და დადოს მითითებულ ადგილას. ეს ალგორითმიც ამოცანას გადაჭრის, თუმცა, ამისათვის კარელს გაცილებით მეტი სიარული მოუწევს. შესაბამისად, ალგორითმები შეგიძლია ერთმანეთს შეადარო იმის მიხედვით, თუ რომელი უფრო მეტ "ენეგიას" და დროს ხარჯავს. ცხადია, ჯობია ისეთი ალგორითმით გააკეთო საქმე, რომლითაც დანახარჯი ნაკლები იქნება.