Skip to content

Add Turkish translation for command-line section #245

New issue

Have a question about this project? Sign up for a free GitHub account to open an issue and contact its maintainers and the community.

By clicking “Sign up for GitHub”, you agree to our terms of service and privacy statement. We’ll occasionally send you account related emails.

Already on GitHub? Sign in to your account

Open
wants to merge 1 commit into
base: master
Choose a base branch
from
Open
Show file tree
Hide file tree
Changes from all commits
Commits
File filter

Filter by extension

Filter by extension

Conversations
Failed to load comments.
Loading
Jump to
Jump to file
Failed to load files.
Loading
Diff view
Diff view
29 changes: 29 additions & 0 deletions lessons/locales/tr_turkish/command-line/alias-command.md
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,29 @@
# alias

## Lesson Content

Bazen komutları yazmak oldukça tekrarlayıcı olabilir veya uzun bir komutu birçok kez yazmanız gerekiyorsa, bunun için bir alias (takma ad) kullanmak en iyisidir. Bir komut için alias oluşturmak için, sadece bir alias adı belirleyip bunu komuta atamanız yeterlidir.

<pre>$ alias foobar='ls -la'</pre>

Artık `ls -la` yazmak yerine, `foobar` yazarak aynı komutu çalıştırabilirsiniz, oldukça kullanışlı bir özellik. Ancak bu komut yeniden başlatmadan sonra alias'ınızı kaydetmeyecektir, bu yüzden kalıcı bir alias eklemek istiyorsanız bunu şu dosyaya eklemeniz gerekir:

<pre>~/.bashrc</pre>

veya benzer dosyalara ekleyebilirsiniz.

Alias'ları kaldırmak için unalias komutunu kullanabilirsiniz:

<pre>$ unalias foobar</pre>

## Exercise

Birkaç alias oluşturun ve sonra bunları kaldırın.

## Quiz Question

Alias oluşturmak için hangi komut kullanılır?

## Quiz Answer

alias
21 changes: 21 additions & 0 deletions lessons/locales/tr_turkish/command-line/cat-command.md
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,21 @@
# cat

## Lesson Content

Dosya gezintimiz neredeyse tamamlandı, ancak önce bir dosyayı nasıl okuyacağımızı öğrenelim. Kullanabileceğimiz basit bir komut olan cat (concatenate'ın kısaltması), sadece dosya içeriğini göstermekle kalmaz, aynı zamanda birden fazla dosyayı birleştirip size çıktısını da gösterebilir.

<pre>$ cat dogfile birdfile</pre>

Büyük dosyaları görüntülemek için pek uygun değildir ve sadece kısa içerikler için tasarlanmıştır. Bir sonraki derste daha büyük metin dosyalarını görüntülemek için kullanabileceğimiz başka araçları da tartışacağız.

## Exercise

Farklı dosya ve dizinlerde cat komutunu çalıştırın. Ardından birden fazla dosyayı cat ile görüntülemeyi deneyin.

## Quiz Question

Bir dosyanın içeriğini görmek için iyi bir yöntem nedir?

## Quiz Answer

cat
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,53 @@
# cd (Change Directory)

## Lesson Content

Şimdi nerede olduğunuzu biliyorsunuz, hadi dosya sisteminde biraz dolaşmayı deneyelim. Yolları kullanarak gezineceğimizi unutmayın. Bir yolu belirtmenin iki farklı yolu vardır: mutlak ve göreceli yollar.

<ul>
<li>Absolute path: Bu, kök dizinden başlayan yoldur. Kök dizin en üst seviyedir ve genellikle bir eğik çizgi (/) ile gösterilir. Yolunuz / ile başlıyorsa, kök dizinden başladığınız anlamına gelir. Örneğin, /home/pete/Desktop.</li>

<li>Relative path: Bu, dosya sisteminde şu anda bulunduğunuz konumdan başlayan yoldur. Eğer /home/pete/Documents konumundaysam ve Documents içindeki taxes adlı bir dizine gitmek istiyorsam, /home/pete/Documents/taxes gibi kökten başlayan tüm yolu belirtmek zorunda değilim, sadece taxes/ yazabilirim.</li>
</ul>

Yolların nasıl çalıştığını öğrendiğinize göre, şimdi istediğimiz dizine geçmemize yardımcı olacak bir şeye ihtiyacımız var. Neyse ki, bunun için cd veya "change directory" komutunu kullanabiliriz.

<pre>$ cd /home/pete/Pictures</pre>

Şimdi dizin konumumu /home/pete/Pictures olarak değiştirdim.

Bu dizinden Hawaii adında bir klasör var, bu klasöre şu şekilde gidebilirim:

<pre>$ cd Hawaii</pre>

Sadece klasör adını kullandığımı fark ettiniz mi? Çünkü zaten /home/pete/Pictures içindeydim.

Mutlak ve göreceli yollarla sürekli gezinmek oldukça yorucu olabilir, neyse ki size yardımcı olacak bazı kısayollar var.

<ul>
<li>. (mevcut dizin). Şu anda bulunduğunuz dizin.</li>
<li>.. (üst dizin). Sizi mevcut dizinin bir üst dizinine götürür.</li>
<li>~ (ev dizini). Bu dizin varsayılan olarak "ev dizininizi" gösterir. Örneğin /home/pete.</li>
<li>- (önceki dizin). Sizi az önce bulunduğunuz dizine götürür.</li>
</ul>

<pre>$ cd .
$ cd ..
$ cd ~
$ cd -
</pre>
Bunları deneyin!

## Exercise

<ol>
<li>cd komutunu herhangi bir bayrak olmadan çalıştırın, sizi nereye götürüyor?</li>
</ol>

## Quiz Question

Eğer /home/pete/Pictures konumundaysanız ve /home/pete'ye gitmek istiyorsanız, kullanabileceğiniz iyi bir kısayol nedir?

## Quiz Answer

cd ..
43 changes: 43 additions & 0 deletions lessons/locales/tr_turkish/command-line/copy-cp-command.md
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,43 @@
# cp (Copy)

## Lesson Content

Hadi bu dosyaların bazı kopyalarını oluşturalım. Diğer işletim sistemlerindeki kopyala-yapıştır işlemlerine benzer şekilde, kabuk bize bunu yapmanın daha basit bir yolunu sunar.

<pre>$ cp mycoolfile /home/pete/Documents/cooldocs</pre>

mycoolfile kopyalamak istediğiniz dosya ve /home/pete/Documents/cooldocs dosyayı kopyaladığınız hedef konumdur.

Birden fazla dosya ve dizini de kopyalayabilir ve joker karakterler (wildcards) kullanabilirsiniz. Joker karakter, desen tabanlı seçim için kullanılan ve aramalarda size daha fazla esneklik sağlayan bir karakterdir. Her komutta joker karakterleri kullanabilirsiniz.

<ul>
<li>* joker karakterlerin en yaygınıdır, tek karakterleri veya herhangi bir karakter dizisini temsil etmek için kullanılır.</li>
<li>? tek bir karakteri temsil etmek için kullanılır</li>
<li>[] köşeli parantezler içindeki herhangi bir karakteri temsil etmek için kullanılır</li>
</ul>

<pre>$ cp *.jpg /home/pete/Pictures</pre>

Bu komut, mevcut dizindeki .jpg uzantılı tüm dosyaları Pictures dizinine kopyalayacaktır.

Kullanışlı bir komut olan -r bayrağı, bir dizin içindeki dosya ve dizinleri özyinelemeli (recursive) olarak kopyalar.

Bir dizini ve içindeki birkaç dosyayı Documents dizininize kopyalamayı deneyin. Çalışmadı değil mi? Bunun nedeni, dizin içindeki dosya ve dizinleri de -r komutu ile kopyalamanız gerektiğidir.

<pre>$ cp -r Pumpkin/ /home/pete/Documents</pre>

Dikkat edilmesi gereken bir nokta, aynı dosya adına sahip bir dizine bir dosya kopyalarsanız, dosya kopyaladığınız şeyle üzerine yazılacaktır. Bu, yanlışlıkla üzerine yazılmasını istemediğiniz bir dosyanız varsa iyi bir durum değildir. Bir dosyanın üzerine yazmadan önce sizi uyarması için -i (interactive) bayrağını kullanabilirsiniz.

<pre>$ cp -i mycoolfile /home/pete/Pictures</pre>

## Exercise

Birkaç dosyayı kopyalayın, önemli bir şeyin üzerine yazmamaya dikkat edin.

## Quiz Question

Bir dizini kopyalamak için hangi bayrağı belirtmeniz gerekir?

## Quiz Answer

-r
27 changes: 27 additions & 0 deletions lessons/locales/tr_turkish/command-line/exit-command.md
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,27 @@
# exit

## Lesson Content

Temel konuları başarıyla tamamladınız. Sadece yüzeyi çizdik, şimdi emeklemeyi öğrendiğinize göre, bir sonraki ders setinde size yürümeyi öğreteceğim.

Şimdilik, kendinizi tebrik edebilir ve biraz ara verebilirsiniz. Kabuktan çıkmak için exit komutunu kullanabilirsiniz:

<pre>$ exit</pre>

Veya logout komutunu:

<pre>$ logout</pre>

Eğer bir terminal GUI'den çalışıyorsanız, terminali kapatmanız yeterli olacaktır. Bir sonraki derste görüşmek üzere!

## Exercise

Kabuktan çıkın ve ne olduğunu görün. Bu kabukta başka bir iş yapmanız gerekmediğinden emin olun.

## Quiz Question

Kabuktan nasıl çıkabilirsiniz?

## Quiz Answer

exit
23 changes: 23 additions & 0 deletions lessons/locales/tr_turkish/command-line/file-command.md
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,23 @@
# file

## Lesson Content

Önceki derste touch komutunu öğrendik, biraz geri dönelim. Dosya adının Windows gibi diğer işletim sistemlerinde gördüğünüz standart isimlendirme kurallarına uymadığını fark ettiniz mi? Normalde banana.jpeg gibi bir dosya adı gördüğünüzde bunun bir JPEG resim dosyası olduğunu beklersiniz.

Linux'ta dosya adlarının içeriği temsil etmesi gerekmez. Aslında bir GIF olmayan funny.gif adında bir dosya oluşturabilirsiniz.

Bir dosyanın ne tür bir dosya olduğunu öğrenmek için file komutunu kullanabilirsiniz. Bu komut size dosyanın içeriği hakkında bir açıklama gösterecektir.

<pre>$ file banana.jpg</pre>

## Exercise

Birkaç farklı dizin ve dosya üzerinde file komutunu çalıştırın ve çıktıları not edin.

## Quiz Question

Bir dosyanın türünü bulmak için hangi komutu kullanabilirsiniz?

## Quiz Answer

file
31 changes: 31 additions & 0 deletions lessons/locales/tr_turkish/command-line/find-command.md
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,31 @@
# find

## Lesson Content

Sistemde bulunan tüm bu dosyalar arasında belirli birini bulmaya çalışmak biraz karmaşık olabilir. Neyse ki bunun için kullanabileceğimiz bir komut var: find!

<pre>$ find /home -name puppies.jpg</pre>

find komutunu kullanırken, arama yapacağınız dizini ve neyi aradığınızı belirtmeniz gerekir. Bu örnekte puppies.jpg adında bir dosyayı arıyoruz.

Aradığınız dosyanın türünü de belirtebilirsiniz.

<pre>$ find /home -type d -name MyFolder</pre>

Gördüğünüz gibi, aradığım dosya türünü dizin için (d) olarak belirttim ve hala MyFolder adıyla arama yapıyorum.

Dikkat edilmesi gereken güzel bir nokta, find komutunun arama yaptığınız dizinde durmayıp, o dizinin sahip olabileceği alt dizinlere de bakmasıdır.

## Exercise

<ol>
<li>Kök dizininden başlayarak içinde "net" kelimesi geçen bir dosya bulun.</li>
</ol>

## Quiz Question

İsme göre arama yapmak istiyorsam find komutunda hangi seçeneği belirtmeliyim?

## Quiz Answer

-name
25 changes: 25 additions & 0 deletions lessons/locales/tr_turkish/command-line/help-command.md
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,25 @@
# help

## Lesson Content

Linux'ta bir komutun nasıl kullanılacağını öğrenmenize veya bir komut için hangi bayrakların mevcut olduğunu kontrol etmenize yardımcı olacak harika yerleşik araçlar vardır. Bu araçlardan biri olan help, diğer bash komutları (echo, logout, pwd, vb.) için yardım sağlayan yerleşik bir bash komutudur.

<pre>$ help echo</pre>

Bu size echo komutunu çalıştırmak istediğinizde kullanabileceğiniz seçeneklerin bir açıklamasını verecektir. Diğer çalıştırılabilir programlar için, --help veya benzer bir seçenek kullanmak yaygın bir kuraldır.

<pre>$ echo --help</pre>

Çalıştırılabilir dosya yayınlayan tüm geliştiriciler bu standarda uymayacaktır, ancak bir program hakkında yardım bulmanız için muhtemelen en iyi seçeneğiniz budur.

## Exercise

echo komutu, logout komutu ve pwd komutu için help komutunu çalıştırın.

## Quiz Question

Yerleşik bash komutları için hızlı komut satırı yardımını nasıl alırsınız?

## Quiz Answer

help
33 changes: 33 additions & 0 deletions lessons/locales/tr_turkish/command-line/history-command.md
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,33 @@
# history

## Lesson Content

Kabuğunuzda, daha önce girdiğiniz komutların bir geçmişi bulunur ve bu komutları inceleyebilirsiniz. Bu özellik, önceden kullandığınız bir komutu tekrar yazmadan bulup çalıştırmak istediğinizde oldukça kullanışlıdır.

<pre>$ history</pre>

Daha önce kullandığınız aynı komutu çalıştırmak mı istiyorsunuz? Sadece yukarı ok tuşuna basın.

Son kullandığınız komutu tekrar yazmadan çalıştırmak mı istiyorsunuz? !! kullanın. Eğer cat file1 yazdıysanız ve tekrar çalıştırmak istiyorsanız, sadece !! yazmanız yeterli ve bu son çalıştırdığınız komutu tekrar çalıştıracaktır.

Bir diğer geçmiş kısayolu ctrl-R'dir. Bu, geriye doğru arama komutudur. ctrl-R tuşuna basıp istediğiniz komutun bir kısmını yazmaya başladığınızda, size eşleşmeleri gösterecek ve ctrl-R tuşuna tekrar basarak bu eşleşmeler arasında gezinebileceksiniz. Tekrar kullanmak istediğiniz komutu bulduğunuzda, sadece Enter tuşuna basın.

Terminalimiz biraz karışık görünüyor, değil mi? Biraz temizlik yapalım, ekranınızı temizlemek için clear komutunu kullanın.

<pre>$ clear</pre>

İşte bu daha iyi görünüyor, değil mi?

Kullanışlı şeylerden bahsederken, herhangi bir komut satırı ortamındaki en kullanışlı özelliklerden biri sekme tamamlamadır (tab completion). Bir komut, dosya, dizin vb.'nin başlangıcını yazmaya başladığınızda ve Tab tuşuna bastığınızda, aradığınız dizinde bu harflerle başlayan başka dosyalar olmadığı sürece otomatik olarak tamamlayacaktır. Örneğin, chrome komutunu çalıştırmaya çalışıyorsanız, chr yazıp Tab tuşuna basabilirsiniz ve chrome olarak otomatik tamamlanacaktır.

## Exercise

Yukarı ve Aşağı ok tuşlarını kullanarak önceki komut geçmişinizde gezinin. ctrl-R geriye doğru arama ile biraz pratik yapın.

## Quiz Question

Terminali temizlemek için hangi komut kullanılır?

## Quiz Answer

clear
32 changes: 32 additions & 0 deletions lessons/locales/tr_turkish/command-line/less-command.md
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,32 @@
# less

## Lesson Content

Basit bir çıktıdan daha büyük metin dosyalarını görüntülüyorsanız, less daha çok işinize yarar. (Aslında benzer bir şey yapan more adında bir komut da var, bu yüzden bu oldukça ironik.) Metin sayfa sayfa görüntülenir, böylece bir metin dosyasında sayfa sayfa gezinebilirsiniz.

Haydi bir dosyanın içeriğine less ile bakalım. less komutuna girdikten sonra, dosyada gezinmek için başka klavye komutlarını da kullanabilirsiniz.

<pre>$ less /home/pete/Documents/text1</pre>

less içinde gezinmek için aşağıdaki komutları kullanın:

<ul>
<li>q - less'ten çıkmak ve kabuğunuza geri dönmek için kullanılır.</li>
<li>Page up, Page down, Up ve Down - Ok tuşları ve sayfa tuşlarını kullanarak gezinin.</li>
<li>g - Metin dosyasının başına gider.</li>
<li>G - Metin dosyasının sonuna gider.</li>
<li>/search - Metin belgesi içinde belirli bir metni arayabilirsiniz. Aramak istediğiniz kelimelerin önüne / koyarak.</li>
<li>h - Eğer less içindeyken less'i nasıl kullanacağınız konusunda yardıma ihtiyacınız varsa, yardımı kullanın.</li>
</ul>

## Exercise

Bir dosya üzerinde less komutunu çalıştırın, ardından dosyada yukarı aşağı gezinin. Belirli bir kelimeyi aramayı deneyin. Dosyanın başına veya sonuna hızlıca gidin.

## Quiz Question

less komutundan nasıl çıkılır?

## Quiz Answer

q
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -0,0 +1,45 @@
# ls (List Directories)

## Lesson Content

Artık sistemde nasıl hareket edeceğimizi biliyoruz, peki bize nelerin sunulduğunu nasıl öğreneceğiz? Şu anda karanlıkta hareket ediyormuşuz gibi. Neyse ki dizin içeriklerini listelemek için harika ls komutunu kullanabiliriz. ls komutu varsayılan olarak mevcut dizindeki dizinleri ve dosyaları listeler, ancak hangi yolun dizinlerini listelemek istediğinizi de belirtebilirsiniz.

<pre>$ ls
$ ls /home/pete</pre>

ls oldukça kullanışlı bir araçtır, ayrıca baktığınız dosya ve dizinler hakkında detaylı bilgi de gösterir.

Ayrıca bir dizindeki tüm dosyaların görünür olmayacağını unutmayın. . ile başlayan dosya adları gizlidir, ancak bunları ls komutuna -a bayrağını (all için) ekleyerek görüntüleyebilirsiniz.

<pre>$ ls -a</pre>

Bir diğer kullanışlı ls bayrağı da uzun format için kullanılan -l'dir. Bu, dosyaları uzun formatta detaylı bir liste olarak gösterir. Bu size soldan başlayarak şu detaylı bilgileri gösterecektir: dosya izinleri, bağlantı sayısı, sahibinin adı, sahibinin grubu, dosya boyutu, son değişiklik tarihi ve dosya/dizin adı.

<pre>$ ls -l</pre>

<pre>pete@icebox:~$ ls -l
total 80
drwxr-x--- 7 pete penguingroup 4096 Nov 20 16:37 Desktop
drwxr-x--- 2 pete penguingroup 4096 Oct 19 10:46 Documents
drwxr-x--- 4 pete penguingroup 4096 Nov 20 09:30 Downloads
drwxr-x--- 2 pete penguingroup 4096 Oct 7 13:13 Music
drwxr-x--- 2 pete penguingroup 4096 Sep 21 14:02 Pictures
drwxr-x--- 2 pete penguingroup 4096 Jul 27 12:41 Public
drwxr-x--- 2 pete penguingroup 4096 Jul 27 12:41 Templates
drwxr-x--- 2 pete penguingroup 4096 Jul 27 12:41 Videos</pre>

Komutların daha fazla işlevsellik eklemek için bayraklar (veya argümanlar ya da seçenekler, ne demek isterseniz) adı verilen özellikleri vardır. -a ve -l'yi nasıl eklediğimizi gördünüz, bunları -la şeklinde birlikte de ekleyebilirsiniz. Bayrakların sırası hangi sırayla gideceğini belirler, çoğu zaman bunun gerçekten bir önemi yoktur, bu yüzden ls -al şeklinde de kullanabilirsiniz ve yine çalışacaktır.

<pre>$ ls -la</pre>

## Exercise

ls komutunu farklı bayraklarla çalıştırın ve aldığınız çıktıları inceleyin.

## Quiz Question

Gizli dosyaları görmek için hangi komutu kullanırsınız?

## Quiz Answer

ls -a
Loading